متن زیر تقریر و خلاصه ای از جلسه 214 درس خارج فقه مبحث مکاسب محرمه؛ جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری است که در تاریخ دوشنبه 7 دی 94 برگزار شده است. قابل ذکر است که متن برداشت شاگردان ایشان از مباحث است.

بحث پیرامون حرمت لهو از باب بطلان بود که منوط اثبات دو مقدمه بود که دومین آنها حرمت مطلق باطل است.

برای اثبات این مقدمه به روایات شطرنج (الشِّطْرَنْجُ مِنَ الْبَاطِلِ یا روایت: سُئِلَ عَنِ الشِّطْرَنْجِ ... فَقَالَ أَ رَأَيْتَكَ إِذَا مَيَّزَ اللَّهُ الْحَقَّ وَ الْبَاطِلَ مَعَ أَيِّهِمَا تَكُونُ قَالَ مَعَ الْبَاطِلِ قَالَ فَلَا خَيْرَ فِيهِ) استناد کردند که ظاهرشان وضوح حکم باطل است.

مناقشه شده است که شاید اشاره به عنوان باطل در جواب بخاطر این بوده که مورد سئوال کسب به شطرنج و قمار بوده است و حضرت با عنوان باطل به آیه شریفه لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ اشاره کرده و از عنوان موجود در آیه استفاده کرده اند. یعنی شطرنج و قمار برای معامله سبب باطلی است که اکل مال به آن حرام است.

همچنین گفته شده ممکن است قسمی از باطل حرام باشد نه مطلق آن. و حضرت با این بیان شطرنج را داخل در باطل حرام کرده اند.

اما به هر حال معلوم است که حکم باطل روشن بوده است گرچه نمیتوان به قطع گفت که آن حکم حرمت بوده است بلکه ممکن است آن حکم روشن حکمی غیر تکلیفی مثل «لا خیر فیه» باشد.

پس در مجموع دلیلی برای اثبات مقدمه دوم نداریم.