نسخه آزمایشی
دوشنبه, 17 ارديبهشت 1403 - Mon, 6 May 2024

مطرح نبودن مسأله سنّ در امر امامت و شئون مربوط به آن

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد مهدی میرباقری چهاردهم مهر ماه، مصادف با شب شهادت حضرت جواد الائمه علیه السلام، سخنران محفل عزایی بودند که به همین مناسبت در حرم مطهر بی بی دو عالم حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها برگزار می شد.  

ایشان در ابتدای این جلسه با اشاره به تفاوت جسم امام با سایر افراد گفتند: جسم امام منحصر در همین جسم خاکی نیست بلکه ائمه اجساد نوری هم دارند که از آن در روایات تعبیر به اشباه نور شده است و با همان جسم هم حول عرش طواف کرده اند و توحید و معارف را به ملائکه الهی آموخته اند ولی حتی همین جسم عنصری و خاکی آن ها نیز با دیگران تفاوت دارد. بر اساس روایات جسم امام از علیین و روح ایشان از مقامی فوق علیین خلق شده است و روح شیعیان از منزلت جسم امام خلق شده است. بنابراین، این که در زیارت جامعه آمده است که جسم شما در میان اجسام و روح شما در میان ارواح و ... و قبر شما در میان قبور است را بزرگان این گونه معنی کرده اند که جسم و روح عالمیان به جسم و روح امام محفوظ است و روح و جسم امام قیوم بر ارواح و اجسام است و اگر برکتی به قبور می رسد شعاعی از امام است که به قبور مؤمنین می رسد و همه این  ویژگی ها ربطی به سن امام ندارد بلکه به خاطر حقیقتی است که در امام نهاده شده که ممکن است به امامی در خرد سالی اعطا شود و به امامی دیگر در سنی بالاتر.

ایشان مطرح نبودن مسأله سن امام در دریافت حقایق اعطاییِ به او را این گونه توضیح دادند که  بر اساس روایات وقتی امام به دنیا می آید منادی از باطن عرش امام را خطاب می کند. امام دست ها را بر زمین می گذارد، سر را به سوی آسمان بلند می کند و در پاسخ به آن منادی آیه «شهد الله انه لا اله ال هو و الملائکۀ و اولو العلم» را تلاوت می نماید. خدای متعال در این هنگام، علم اولین و آخرین را به امام اعطا می کند، یعنی در بدو تولدِ امام، چنین علمی به امام اعطا می شود و در شب های قدر نیز حقیقتی راقی تر به امام داده می شود.

حجت الاسلام والمسلمین میرباقری در ادامه سایر شؤون و مقامات امام را نیز وابسته به سن خاصی ندانستند و در این رابطه گفتند: امام از همان بدو امامت در هر سنی که باشد علاوه بر رهبری اجتماعی و ظاهری، رهبری باطنی شیعیان، از خواصی مثل سلمان و اوذر تا دیگران را بر عهده می گیرد و این غیر از مسؤلیتی است که امام نسبت به سایر عوالم از عالم ملائکه، شیاطین و ... دارد، چنان که هیچ ملکی فرود نمی آید مگر آن که از امام برای مأموریتی که دارد اجازه می گیرد. در شب های قدر نیز ملائکه فوج فوج بر امام نازل می شوند و تقدیر امور را به امضای امام می رسانندو همه این ها به خاطر همان حقیقت روحی است که خدای متعال به امام داده است و ربطی به سن ندارد.

ایشان در ادامه به مسأله علم امام پرداختند و گفتند: یکی از شؤون ائمه علیهم السلام  که در روایات خیلی بر آن تأکید شده است و مقایسه های زیادی در این شأن میان ائمه و انبیای الهی صورت گرفته است علم ائمه می باشد چنان که معصوم وقتی علم امیرمؤمنان را با انبیای اولوالعزم مقایسه می کند می فرماید همه علم خاتم النبیین به حضرت امیر منتقل شده است و این علم، علم به همه حقایق بوده که از طریق قرآن به پیامبر داده شده است، چنان که در قرآن می فرماید «نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى‏ لِلْمُسْلِمينَ»(نحل/89) بنابراین این گونه نیست که اگر ما قرآن را نفهمیدیم این حقایق از طریق قرآن قابل فهم نباشد بلکه قرآن آیات بینات است البته برای کسانی که بر اساس قرآن، در سینه های آن ها علم کتاب نهاده شده است که «بَلْ هُوَ آياتٌ بَيِّناتٌ في‏ صُدُورِ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلاَّ الظَّالِمُونَ»(عنکبوت/49) در مقایسه بین این علمی که به معصوم داده شده با علم انبیاء، قرآن می فرماید «وَ كَتَبْنا لَهُ فِي الْأَلْواحِ مِنْ كُلِّ شَيْ‏ء»(اعراف/145) یعنی خدای متعال تنها بخشی از حقایق را به موسی علیه السلام داده است. علاوه بر همه این ها، خدای متعال بر اساس تفسیر معصوم علیه السلام از آیه «فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى‏ هؤُلاءِ شَهيداً»(نساء/41) پیامبر را شاهد بر همه انبیاء قرداده است یعنی در روز قیامت رسول خدا باید کار همه انبیاء را امضاء کنند همان طور که بار همه انبیاء را ایشان به دوش گرفته اند ودر واقع انبیاء مأموران ایشان هستند.

ایشان در ادامه به برخی دیگر از شؤون امام پرداختند و گفتند: امام وقتی به مقام امامت نائل می شود خدای متعال عمودی از نور بین خودش و او قرار می دهد که امام حقایق و باطن مؤمنین را در آن می بیند، حتی آن چه که مؤمن خود هم از آن بی خبر است امام در آن عمود نور مشاهده می کند، چنان که امام متوسم نیز هست یعنی در سیمای هر کسی باطن او را می بیند.

حجت الاسلام والمسلمین میرباقری با مقایسه علم امام با سایر انبیاء گفتند: حضرت عیسی تنها دو حرف از علم الهی را داشت و با همان دو حرف کور را شفا می داد، مرده را زنده می کرد، حضرت موسی نیز چهار حرف از علم الهی به او اعطا شده بود و همه معجزات وتصرفات او از اژدها شدن عصا یا شکافتن دریا و... با همان چهار حرف بود، به ابراهیم هشت حرف و به سایر انبیاء بخشی از علم الهی را داده بودند اما ائمه علیهم السلام هفتاد و دو حرف از هفتاد و سه حرف علم الهی ر ا دارا بودند و این بهره مندی از علم الهی، اعطای الهی است که خردسالی و بزرگ سالی ندارد.

ایشان با اشاره به امامت امام جواد علیه السلام در خرد سالی ان را امتحانی برای شیعیان دانستند که شیعیان به خوبی از عهده آن برآمدند.

ایشان در سخن پایانی خود جریان تواضع علی بن جعفر فرزند امام صادق علیه السلام در برابر امام جواد علیه السلام را این گونه نقل کردند که علی بن جعفر در مسجد مشغول بحث و تدریس  بودند که حضرت جواد الائمه(ع) وارد مسجد شدند. علی بن جعفر علی رغم سن کم حضرت جواد، درس خود را تعطیل می کند و به استقبال حضرت می رود و با گوشه عمامه خود نعلین حضرت را تمییز می کند و وقتی برخی به او خرده می گیرند می گوید خدای متعال محاسن سفید مرا شایسته امامت ندانست ولی این کودک را لایق دانسته است.